28 BİN KİŞİNİN ÜZERİNDE TEST EDİLEN ARAŞTIRMA: YAĞ ORANI YÜKSEK PEYNİR DEMANS RİSKİNİ AZALTIYOR
İsveç’te 25 yıl süren geniş çaplı bir araştırma, yüksek yağlı peynir ve krema tüketiminin demans riskini sınırlı ölçüde azaltabileceğini ortaya koydu.
İsveç’te yaklaşık 28 bin kişinin 25 yıla kadar takip edildiği yeni bir gözlemsel araştırma, yüksek yağlı peynir ve krema tüketiminin demans riskini bir miktar azaltabileceğini ortaya koydu. Ancak bağımsız uzmanlar, bulguların daha fazla tam yağlı süt ürünü tüketimini teşvik edecek kadar güçlü olmadığını vurguluyor.
Çarşamba günü Neurology dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, günde 50 gram veya daha fazla yüksek yağlı peynir tüketen kişilerin demansa yakalanma riski, günde 15 gramdan az tüketenlere kıyasla yüzde 13 daha düşük bulundu.
Araştırmada ayrıca günde 20 gram (yaklaşık 1,4 yemek kaşığı) veya daha fazla tam yağlı krema tüketenlerin demans riskinin, hiç tüketmeyenlere göre yüzde 16 daha düşük olduğu belirtildi.
Yüksek yağlı peynirler arasında çedar, brie ve gouda gibi ürünler yer alıyor. Bu peynirlerin doymuş yağ oranı yüzde 20’nin üzerinde.
“Bu, peynir demansı önlüyor demek değil”
Çalışmanın kıdemli yazarı, İsveç’teki Lund Üniversitesi’nden Beslenme Profesörü Emily Sonestedt, bulguların yanlış yorumlanmaması gerektiğini vurguladı:
“Daha fazla yüksek yağlı peynir tüketenlerin ilerleyen yaşlarda demans riskinin biraz daha düşük olduğunu gördük. Ancak bu, peynirin demansı önlediğini kanıtlamaz.”
Sonestedt, bulguların yalnızca ‘tüm tam yağlı süt ürünleri beyin için zararlıdır’ görüşünü sorguladığını ifade etti.
Uzmanlar temkinli: ‘İstatistiksel sınırda’
CNN’e konuşan bağımsız uzmanlar ise daha ihtiyatlı. Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu’ndan Prof. Dr. Walter Willett, bulguların güçlü olmadığını söyledi:
“Peynirle ilgili sonuçlar istatistiksel anlamlılığın sınırında. Ayrıca birçok gıda aynı anda incelenmiş. Bu sonuçlar tesadüf de olabilir. Ben gidip bir kalıp peynir almıyorum.”
Çalışmanın önemli sınırlamaları
Araştırmanın en büyük eksiklerinden biri, beslenme alışkanlıklarının yalnızca 1991’de, çalışmanın başında ölçülmüş olması. Katılımcıların büyük bölümünün diyetindeki değişiklikler 25 yıl boyunca izlenmedi.
Bu duruma dikkat çeken Taipei Medical University’den Dr. Tian-Shin Yeh, beş yıl sonra yapılan alt analizde sonuçların anlamlılığını yitirdiğini belirtti:
“Yüksek yağlı peynir ve krema ile ilişki anlamsız hale geldi. Bu da sonuçların sağlamlığı konusunda soru işaretleri doğuruyor.”
Peynir mi koruyucu, yoksa daha az zararlı mı?
Yeh’e göre bulguların bir başka açıklaması daha var:
“Yüksek yağlı peynir, işlenmiş veya yüksek yağlı kırmızı et gibi besinlerin yerine tüketildiğinde fayda sağlamış olabilir. Yani peynir beyin için koruyucu değil, sadece daha az zararlı bir alternatif olabilir.”
Tereyağı ve yoğurtta fayda yok
Araştırmada dikkat çeken bir diğer bulgu ise şu:
Tereyağı, süt, fermente süt ürünleri (kefir, ayran, yoğurt) ve düşük yağlı süt ürünlerinde demans riskine karşı herhangi bir fayda saptanmadı.
Omega-3 detayı: İsveç farkı
Florida’daki Nörodejeneratif Hastalıklar Enstitüsü’nden Dr. Richard Isaacson, çalışmanın ABD için geçerli olmayabileceğini söyledi. Nedeni ise İsveç’te ineklerin daha çok otla beslenmesi bu da Omega-3 açısından daha zengin demek.
